Sensitive teeth (receding gums)

Буйлны суулт (монгол)
Пародонтит (ру́сский)

Үндсэн зовиур шинж тэмдэг (PCSS):

  • Халуун, хүйтэн хоол, унданд хэт мэдрэмтгий болох, өвдөх
  • Шүд буйлгүй болох, нүцгэрэх
  • Шүднүүдийн хооронд зай үүсэх
  • Шүд чулуужих (calculus буюу tartar)
  • Эмэгтэйчүүдийн дааврын тэнцвэр алдагдах
  • Буйлны өнгө цайвар болох
  • Шүд хөдлөх
  • Буйл үе үе загатнах зэрэг болой.

Болзошгүй учир шалтгаанууд, эрсдэл үүсгэгч хүчин зүйлс (PCC):

  • Буйлны үрэвсэл, өвчин (gingivitis буюу Periodontal diseases)
  • Хэт хатуу шүдний сойз хэрэглэх
  • Сэтгэл санааны тавгүй байдал, стресс
  • Шүдний утасан чигчлүүр буруу хэрэглэх
  • Нянгийн халдвар /шүд хорхойтох dental decay, цуурах /
  • Шүдний мэдрэлийн судас гэмтэх
  • Тамхи татах
  • Чийг бам
  • Шүдний гажиг байрлал
  • Гэр бүлийн удамшил
  • Шүд цайруулагч бодисууд хэрэглэх
  • Шүд чулуужих
  • Шүдээ хэт их цэвэрлэх
  • Ихэнхдээ хүчиллэг хоол унд хэрэглэх
  • Нарны эрчим бага авах
  • ЗСӨ
  • ЦДИ
  • Дархлаатай холбоотой өвчлөл /чихрийн шижин, хорт хавдар/
  • ХГЗ-ын өвчин
  • Мэдрэл сульдлын хамшинж
  • Бамбай булчирхайны өвчин зэрэг болой.

Дээрхи зовиур шинж тэмдэг, учир шалтгаануудаас аль нь Танд илүү хамаатай болохыг тогтоож, түүнийгээ эмчлүүлэхийг зорих хэрэгтэй.

 Хоол унд: Хатуу хоол сайтар зажилж иднэ. Зажилахад аль болох бүх шүдэндээ ачааллаа хуваарилахыг хичээх.

Шинэ ургацын жимс, хүнсний ногоо, хүрэн манжин, лууван, бууцай, байцаа, алим, наргил мод, маалинга, усан үзмийн тос, тослог багатай сүү, цагаан идээ тухайлбал, аарц, бяслаг, зөөхий, тараг, хоормог, шар ус хэрэглэж, ус ихээр ууна.

МОНГОЛ САРМИС ИДНЭ: Өдөр бүр нэгээс хоёр хумс жижиглэсэн сармисыг усаар даруулж иднэ. Эсвэл ½ аяга зөгийн бал, ¼ аяга жинхэнэ алимны эсгэсэн 5-6%-ийн охь /хиймэл бол хориотой шүү/, 1 бүхэл бүтэн сармисыг хальсалж гриндерт хийж эргүүлнэ. Энэхүү сармисны элексирээс ½ цайны халбагаар өдөрт 2 удаа иднэ. Эсвэл ахиухан сармистай салат хийж иднэ. Сармисыг буцалгавал үр дүн нь муудна.

Дунд зэргийн 2 ш сонгиныг хальстай нь жижиглээд 3 аяга усанд хийж 10 минут чанаад өдөрт 50мл-аар 3 удаа ууна. Энэ нь стрептококкоос гадна стафилококк, булчин задрах тахал /холера/, цусан суулга /дизентерийную/, сахуу /дифтерийную палочку/ болон сүрьеэний савханцар, трихомонадыг устгана.

Тараг, ингэний хоормог, квас зэрэг исгэсэн хоол унд түлхүү хэрэглэнэ.

Алтантовч, багваахай, нохойн хошууны үр жимс, үхрийн нүдний навч зэрэг ургамлын цай ууж байх хэрэгтэй.

Аминдэм, эрдэс бодис: “А” аминдэм /өдөрт 5,000 IU/, “С” /өдөрт 2,000-4,000мг/, “В-6” /вандуй/, “Е” аминдэм /өдөрт 100-200 IU/ нохойн хошууны жимс/, “Д”, “К” аминдэм, цайр /өдөрт 30мг/, кальци, селени/өдөрт 100-200 IU/, өдөрт 100мг Q10 хэмээх коензим уух, зэс, төмөр зэрэг эрдэс бодис, флавонойд тухайлбал, усан үзмийн үрийн тос эсвэл бэлдмэл өдөрт 100-500мг.

Сувиллын чанартай зөвлөмж (Treatment strategyTS): Эмчилгээ, сувилгаа нь стрептококкийн төрлийн нянг антибиотекээр устгах /сармисны усаар зайлах, сармис идэх, зажилах, шүдэндээ сонгино, сармис зуух/, саахаргүй шүдний бохь /xylitol/, фтортой оо, утасан чигчлүүр хэрэглэх, наргил модны самрын тосонд баширцэцгийн тос дусааж шүдээ арчихад чиглэгдэнэ.

Өдрийн дэглэм сайн баримтлах, биеийн тамир хийх, спортоор хичээллэх, биеэ чийрэгжүүлэх хэрэгтэй.

Бусадтай харьцуулахад хүн бүр оюун санаа, удамшил, сэтгэц, хүрээлэн буй орчин, нийгмийн гарлынхувьд давтагдашгүй өөр өөрийн гэсэн онцлогтой байдаг тул зовиур эмгэгийг оношлох, эмчлэхдээ эдгээр хүчин зүйлийг харгалзаж үзнэ.

Зайлсхийвэл зохих зүйлс: Улаан лооль, сода, цитроны төрлийн жимсүүд, даршилсан жимс, ногоо, цай, усан үзмийн жимс зэрэг хүчиллэг хоол унд, шүд өнгөлөгч /grinding/, цайруулагч бодис хэрэглэхгүй байх.

Түүнчлэн кофе, хар цай, хийжүүлсэн ундаа, чихэрлэг бүтээгдэхүүн, чипс, жигнэмэг, жимсний шүүс, хэт боловсруулсан хоол, үрслүүлээгүй, исгээгүй үр тариа /phytic acid хэмээх хүчил агуулдаг бөгөөд тэрээр маш хурдан саахар бол шимэгдэж, шүдний зөөлөн эдийн үрэвсэл буюу gingivitis үүсгэдэг аж/, устөрөгчжүүлсэн тос /hydrogenated oils: рапсын тос буюу canola oil, ургамлын тос, эрдэнэшишийн тос, шар буурцагны тос. Эдгээр тосыг транс өөх тос гэнэ. Эдгээр нь бие, буйлыг үрэвслүүлдэг аж/.

Хоол ундны хязгаарлалтыг доод тал нь 6 сар баримтлах хэрэгтэй.

Эх үүсвэр:

 

Possible common causes

Possible common signs and symptoms

Herbs usage indication or contraindication

Legend

  • Ийм тэмдэг нь эмчилгээний өндөр үр дүнтэй бөгөөд эрдэм шинжилгээний туршилт, судалгаагаар нотлогдсон болохыг илэрхийлнэ.
  • Ийм тэмдэг нь хүний биед сайн нөлөөтэй гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. Гэхдээ бүхэл ургамлын хувьд авч үзвэл 3 одтой бүтээгдэхүүнийг арай гүйцэхгүй аж.
  • Ийм тэмдэг нь эмчилгээ, шим тэжээлийн эерэг үр дүнтэй болохыг илэрхийлнэ. Голдуу ардын уламжлалт практикт олон зуун жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг туршлагатай. Туршилтын амьтан дээр судлагдаж сайн нь тогтоогдсон. Өчигдрийн ардын эмчилгээнд хэрэглэдэг байсан эмийн ургамал өнөөдөр шинжлэх ухаанаар нотлогдсон эмчилгээ болдог гэдгийг санаандаа авбал зохино.
  • Not recommended (contraindication).