Хумсанцэцэг

Calendula (english)
Ноготки лекарственные (ру́сский)
Calendula officinalis (latīna)

(нарийн шилбэ)

Арга: 2-3 хоолны халбагыг 400 мл усанд хийж, 3-4 минут буцалгаад хандалж шүүнэ. Өдөрт 50-100мл-аар хоолноос өмнө 3 удаа ууна. Зөгийн балаар амталж болно. Халуун саванд сайн хандлагдана.

Нэг удаагийн сувилгаа: 21 хоног. Завсарлага: 14 хоног.

Угаалга шавшлага: Эмэгтэйчүүдийн өвчлөлийн хувьд унтахын өмнө хөлөө нугалж нуруугаараа хэвтээд угаана. Хандаа дотроо аль болох сайн оруулахыг хичээнэ. Хандандаа маалингын тос заавал дусаана. Дараа нь тампон шургуулна.

Амталгаа: Идээшмэлийн өнгө: бор хүрэн, амт: гашуун атлаа шорвогдуу, онцгой үнэргүй.

Эмийн үйлдэл

• Арьсанд өнгө зүс оруулах (гоо сайхан)
• Биеийн шингэнийг шүлтжүүлэх (хүчиллэгийг саармагжуулах ө.х. хүчиллэг ихдэх эмгэг)
• Гарднерелла нянгийн халдвар
• Дархлаа тэтгэх
• Залуужуулах (бие, сэтгэл, арьс хөгшрөлтийг удаашруулах)
• Стафилококкийн нянгийн халдвар
• Трихомонас нянгийн халдвар
• Үрэвсэл дарах
• Фитоэстроген
• Хеликобактер пилори нянгийн халдвар
• Хоолны шингэцийг сайжруулах
• Хумсны мөөгөнцөр
• Цөс хөөх
• Цус цэвэршүүлэх
• Цусны эргэлтийг сайжруулах
• Цэвэрүүт үсэрхийлэл вирус
• Цэр ховхлох
• Шарх, шархлаа аниулах
• Шээс туух
• Элэг цэвэршүүлэх (элэг бохирдсон)

Зохимжтой ба зохимжгүй заалт

• Амьсгалын зам

• Амны хөндийн салст бүрхэвчийн үрэвсэл
• Дээд замын эмгэг (хамар, залгиурын үрэвсэл)
• Стафилококкийн нянгийн халдвар
• Ханиад, томуу
• Хоолой өвдөх
• Хоолойн мах
• Хоолойны ангина
• Цэр ховхлох

• Арьсны өвчин

• Ам гэмтэх
• Амны өнцөг хагарах (ам, арьс, уруул хагарах)
• Амьтан, шавьжинд хазуулах
• Арьс арчилгаа
• Арьсан дах коллагены ууршилтыг хязгаарлах
• Арьсанд өнгө зүс оруулах (гоо сайхан)
• Арьсны намарс
• Арьсны тууралт, усархаг тууралт
• Арьсны эмгэг
• Батга шовил, юм туурах
• Диатез
• Загатнаа
• Могой яр (VZV)
• Наранд түлэгдэх, наранд цохиулах
• Нүдэнд өвдөг гарах
• Салхинцэцэг
• Сэвхи, толбо
• Түлэнхий
• Улаан бурхан
• Үрчлээ арилгах
• Үү ургах
• Хамуу, маажуур
• Хатги, идээт шовил
• Хомхой долоох
• Хөлдөлт
• Хумсны мөөгөнцөр
• Хэвтрийн цоорхой
• Цахлайтах
• Чонын хөрвөш
• Эвэр ургах

• Ауто дархлааны өвчин

• Алаглай
• Судасны ханын үрэвсэл
• Уушгины астма
• Хайрст үлд

• Дотоод шүүрлийн өвчин

• Бэлгийн сулрал
• Өндгөвчний олон уйланхайт хамшинж (ӨОУХ)
• Умайн доторхи хальснаас үсэрхийлсэн ургацаг
• Үс унах
• Фитоэстроген

• Зүрх судас, цусны тогтолцоо

• Зүрх дэлсэх
• Зүрх судасны өвчин (ЗСӨ)
• Зүрхний дутагдал, сулрал
• Зүрхний хаван
• Зүрхний хэм алдагдах
• Зүрхний хэм түргэсэх
• Тараагуур судас тостон хатуурах
• Холестерин, триглицеридын хэмжээ нэмэгдэх
• Хураагуур судасны цүлхэн
• Цус цэвэршүүлэх
• Цусны даралт ихдэх (ЦДИ)

• Мэдрэлийн тогтолцоо

• Мэдрэл сульдлын хамшинж (МСХШ)
• Нойргүйдэл
• Нүд улайх
• Нүдний чинэрээ
• Санаа дагаж өвдөх
• Стрессийн шалтгаант сэтгэцийн өвчин (СШСӨ)
• Толгой эргэх

• Нөхөн үржихүй

• Гарднерелла нянгийн халдвар
• Жирэмсэн эх
• Сарын юм алга болох
• Сарын юм ихээр ирэх
• Трихомонас нянгийн халдвар
• Умайн булчингийн хоргүй хавдар
• Умайн хүзүүний улайлт
• Үтрээний мөөгөнцөр
• Үтрээний салст бүрхэвчийн үрэвсэл
• Хөхний өвчин, хөхний үрэвсэл
• Хүүхэд (3-12 нас хүрээгүй)
• Цэвэрүүт үсэрхийлэл вирус

• Хоол боловсруулах эрхтэн

• Биеийн шингэнийг шүлтжүүлэх (хүчиллэгийг саармагжуулах ө.х. хүчиллэг ихдэх эмгэг)
• Бүдүүн гэдэсний үрэвсэл
• Давсагны хүүдийн ханын үрэвсэл
• Дэлүү томрох
• Дэлүүний үрэвсэл
• Нойр булчирхайны архаг үрэвсэл
• Сөргөө
• Тухайн бүтээгдэхүүнд хэт мэдрэмтгий үед
• Хеликобактер пилори нянгийн халдвар
• Ходоод гэдэс өнгөргүй, сиймхий болох
• Ходоод, хос, улаан хоолойны шархлаа (ХХШ)
• Ходоодны үрэвсэл
• Хорт хавдар
• Цөс өтгөрсөн (цөсний зогсонгшил)
• Цөсний хүүдий, элэгний үрэвсэл
• Цөсний хүүдийн үрэвсэл
• Цөсний чулуу
• Цусан суулга
• Цээж хорсох
• Шамбарам
• Шар өвчин
• Элэг цэвэршүүлэх (элэг бохирдсон)
• Элэг, цөсний хүүдийн үрэвсэл
• Элэгний хатуурал
• Элэгний хорт хавдар

• Яс, булчин, шөрмөсний тогтолцоо

• Буйлны суулт
• Мах тасрах
• Хүүхдийн сульдаа рахит

Эх сурвалж

• Pocket Guide to Herbal Medicine “Thieme” 2004
• www.n-med.ru
• bolit.org

Тэмдэглэгээний утга

• Ийм тэмдэг нь эмчилгээний өндөр үр дүнтэй бөгөөд эрдэм шинжилгээний туршилт, судалгаагаар нотлогдсон болохыг илэрхийлнэ.
• Ийм тэмдэг нь хүний биед сайн нөлөөтэй гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. Гэхдээ бүхэл ургамлын хувьд авч үзвэл 3 одтой бүтээгдэхүүнийг арай гүйцэхгүй аж.
• Ийм тэмдэг нь эмчилгээ, шим тэжээлийн эерэг үр дүнтэй болохыг илэрхийлнэ. Голдуу ардын уламжлалт практикт олон зуун жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг туршлагатай. Туршилтын амьтан дээр судлагдаж сайн нь тогтоогдсон. Өчигдрийн ардын эмчилгээнд хэрэглэдэг байсан эмийн ургамал өнөөдөр шинжлэх ухаанаар нотлогдсон эмчилгээ болдог гэдгийг санаандаа авбал зохино.
• Ийм тэмдэг нь гаж нөлөө буюу зохимжгүй заалтыг илэрхийлнэ.