Цэвэрүүт үсэрхийлэл вирус
Herpes simplex virus infections (HSV) (english)
Герпес (ру́сский)
(HSV-1, HSV-2)
Шинж тэмдэг:
- Уруул, ам орчим, нүүр, хэл, шодой, эмэгтэйчүүдийн бэлэг эрхтэн, үтрээ, умайн хүзүү, өгзөг, хошногоны нүх тойром түүнчлэн биеийн бусад хэсэгт жижиг, эмзэглэсэн цэвэрүү үүсэх
- Чихний араар шарх үүсэх
- тунгалгын эд эс, хүзүү, цавиар хавдах
- ханиад хүрсэн юм шиг байх
- нэг эсвэл хоёр нүд өвдөх /нуух гарах, гэрэлд мэдрэмтгий болох, нүдэнд элс шороо орсон юм шиг байх gritty feeling in the eye/ зэрэг болой.
Эмчлүүлэхгүй удвал дараах өвчлөл, сөрөг үр дагавар үүсэх магадлалтай (Possible Common Complications and Sequelae, PCCS):
- Нүд сохрох зэрэг болой.
Болзошгүй учир шалтгаанууд, эрсдэлт хүчин зүйлс (PCC, патогенез):
- Аман секс зэрэг болой.
Дээрхи зовиур шинж тэмдэг, учир шалтгаануудаас аль нь танд хамаатай болохыг тогтоож, түүнийгээ эмчлүүлэхийг зорих хэрэгтэй.
Хоол унд: Ер нь хоол болон амьдралын хэв шинжийг бүрэн өөрчлөх хэрэгтэй. Хоолоо бага багаар олон удаа идэх хэрэгтэй бна.
Хөнгөн хоол, шинэ жимс, хүнсний ногоо тухайлбал, нимбэг, жүрж эсвэл тэдгээрийн шүүс, сармис, тараг зэрэг исгэсэн хоол унд, түрэг шош, өндөг хэрэглэнэ.
Хүрэн манжин, хар чавга, далайн байцаа, үзэм, хушга, түүнчлэн арвай, хошуу тариа зэрэг бүхэл үрийн тариа, зөгийн бал, тослог багатай сүү, цагаан идээ, шар ус хэрэглэж, ус ихээр ууна. Идрээ, үхрийн нүдний навчийг цай шиг ууж болно.
Аминдэм, эрдэс бодис: Цайр, “А”, “С” аминдэм.
Цэвэрүүт үсэрхийллийн вирус устгахад чиглэсэн сувиллын чанартай зөвлөмж (Treatment strategy–TS): Эмчилгээ, сувилгаа нь HSV вирус устгах, харшил намжаахад чиглэгдэнэ. Стрессээ тайлж сурах, биеэ чийрэгжүүлэх, ууранд суух, агаарт явах.
Бусадтай харьцуулахад хүн бүр оюун санаа, удамшил, сэтгэц, хүрээлэн буй орчин, нийгмийн гарлын хувьд давтагдашгүй өөр өөрийн гэсэн онцлогтой байдаг тул зовиур эмгэгийг оношлох, эмчлэхдээ эдгээр хүчин зүйлийг харгалзаж үзнэ.
Зайлсхийвэл зохих зүйлс: Хэт даарахгүй, ядрахгүй байх.
Болзошгүй учир шалтгаанууд, эрсдэлт хүчин зүйлс
- Архаг стресс
- Гэр бүлийн удамшил
- Дархлаа сулрах
- Мундас
- Нарны харшил
- Нуруу нугас, уураг тархины хальсны үрэвсэл
- Салхинцэцэг
- Хумсны мөөгөнцөр
Үндсэн зовуурь, шинж тэмдэг (болзошгүй хожмын үеийн)
- Булчин шөрмөс өвдөх, дутуу агчих
- Гар, хөл бадайрах чимчгэнэх
- Загатнаа
- Нурууны мэдрэлийн ёзоорын үрэвсэл
- Үргүйдэл
- Халуурах
- Чимээ шуугиан чихэнд чийртэй байх, гэрэл, үнэрт хэт мэдрэмтгий болох
- Шээс өвдөж гарах
- Шээс, бэлгийн замын халдварт өвчин (ШБЗХӨ)
- Шээхэд халуу оргих