Фолате буюу B9 аминдэм

Folate or Vitamin B9 (english)
Фолате или витамин В9 (ру́сский)

В9 аминдэмийн хэвийн эрүүл норм буюу тун хэмжээ:

• 400мкг /хоногт

• Жирэмсэн болон жирэмслэхийг хүсч байгаа үед хоногт 600- 1000мкг

Цусанд байх фолатийн хэвийн эрүүл хэмжээ дараах байдалтай байх ёстой. Үүнээс бага бол В9 аминдэмийн дутагдал |дефицит| үүсэх болно:

• Насанд хүрэгчид: 3-16 нг/мл (7-36 нмоль/л)
• Жирэмсэн эхчүүд: 6-24 нг/мл (14-55 нмоль/л).

Бүтээгдэхүүнд агуулагдана

• Авокадоны жимс, тос
• Амтат бүйлсийн самар, тос
• Амтат төмс
• Арвайн ногоон нахиа
• Бөөрөнхий байцаа
• Бууцайны навч
• Вандуй
• Газрын самар
• Далбинга мөөг
• Долгионтсон гишүүнэ
• Жүрж
• Лаврын навч
• Макадами самар
• Нимбэг (нимбэгний хальс)
• Ногоон цэцэгт байцаа (брокколи)
• Тараг, сүү, мах зэрэг мал, амьтны гаралтай бүтээгдэхүүнүүд
• Түрэг шош
• Үнээний сүү
• Үхрийн нүдний навч, үр жимс
• Халтар арвайн тариа
• Хошуу тариа
• Хясаа мөөг
• Цагаан будааны хальсны тос
• Цангисын жимс
• Царгас
• Цоорын үндэс
• Шар буурцаг
• Эмийн багваахай
• Эрдэнэшишийн үр, сахал

Болзошгүй учир шалтгаанууд, эрсдэлт хүчин зүйлс

Энэ аминдэм, эрдэс бодис, биологийн идэвхит нэгдлийн дутагдал дараахь нөхцлүүдэд үүсч болзошгүй.

• Глютены харшил
• Гэдэсний үрэвсэлт өвчин (IBD)
• Согтууруулах ундаа уусан үед
• Хоол идэхтэй холбоотой гаж дон

Үндсэн зовуурь, шинж тэмдэг (болзошгүй хожмын үеийн)

Энэ аминдэм, эрдэс бодис, биологийн идэвхит нэгдлийн дутагдлын үед дараахь үндсэн шинж тэмдгүүд үүсч болзошгүй.

• Амны шарх
• Архаг стресс
• Архаг ядаргаа, амархан ядрах
• Булчин сулрах
• Гар, хөл бадайрах чимчгэнэх жирвэгэнэх мэт мэдрэхүйн өөрчлөлт
• Гэдэс гүйлгэх, өвдөх
• Дотор бачуурах (давчдах)
• Зүрхний хэм түргэсэх
• Нойрмоглох
• Нүдний торлог бүрхэвчийн өвчин буюу шөнийн хараа муудах
• Ой санамж (ой тогтоолт) муудах, алдагдах
• Сэтгэл гутрал
• Толгой өвдөх, дүйрэх
• Толгой эргэх
• Уймраа болох
• Урам хугарах
• Хоолонд дургүй болох
• Хэл өнгөртөх
• Цус багадалт
• Цусан дах гомоцистеин нэмэгдэх
• Шингэнээ алдах

Эмийн үйлдэл

Энэ аминдэм, эрдэс бодис, биологийн идэвхит нэгдэл нь хүний биед үзүүлэх дараахь үндсэн үүрэгтэй.

• Зүрх судасны эд эсийг хамгаалах, бэхжүүлэх
• Мэдрэл гэмтээх
• Мэдрэлийн сувгийн согогийг бууруулах
• Нүүрсусыг эрчим хүч болгож хувиргах
• Ой санамж, ой тогтоолт сайжруулах
• Уураг тархи, мэдрэл дэмжих
• Хорт хавдарыг боймлох
• Цус төлжүүлэх (улаан, цагаан эс, тромбоцит)
• Цусан дах гомоцистеиныг бууруулах
• Цусны улаан эсийг нэмэгдүүлэх
• Эсийн ДНК-г бүрдүүлэх

Зохимжтой ба зохимжгүй заалт

Дараах зовуурь эмгэгт хэрэглэх ба эс хэрэглэх болой.

Зохимжтой ба зохимжгүй бүтээгдэхүүн

Хэрэглэх, эс хэрэглэх бүтээгдэхүүнүүд

• “В-12” аминдэм

Эх сурвалж

• “Здоровье” сэтгүүл, 2009 он, №01
• “крестьянка” сэтгүүл, 2009 он, №04
• The Jungle Effect Daphne Miller, MD 2008 New York, USA
• www.medicalnewstoday.com
• www.synex.ru
• my.clevelandclinic.org
• nurture-central.com

Тэмдэглэгээний утга

• Ийм тэмдэг нь эмчилгээний өндөр үр дүнтэй бөгөөд эрдэм шинжилгээний туршилт, судалгаагаар нотлогдсон болохыг илэрхийлнэ.
• Ийм тэмдэг нь хүний биед сайн нөлөөтэй гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. Гэхдээ бүхэл ургамлын хувьд авч үзвэл 3 одтой бүтээгдэхүүнийг арай гүйцэхгүй аж.
• Ийм тэмдэг нь эмчилгээ, шим тэжээлийн эерэг үр дүнтэй болохыг илэрхийлнэ. Голдуу ардын уламжлалт практикт олон зуун жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг туршлагатай. Туршилтын амьтан дээр судлагдаж сайн нь тогтоогдсон. Өчигдрийн ардын эмчилгээнд хэрэглэдэг байсан эмийн ургамал өнөөдөр шинжлэх ухаанаар нотлогдсон эмчилгээ болдог гэдгийг санаандаа авбал зохино.
• Ийм тэмдэг нь тухайн бүтээгдэхүүнийг хэрэглэх үед, ялангуяа хэтрүүлэн хэрэглэх үед зарим тохиолдолд үүсэж болзошгүй гаж нөлөөг илэрийлнэ.
• Ийм тэмдэг нь эмчээр оношлогдсон өвчин, зовуурийн үед тухайн бүтээгдэхүүнийг хэрэглэх нь зохимжгүй гэдгийг илэрхийлнэ.