Vitiligo

Алаглай (монгол)
Витилиго (ру́сский)

“Melanin” хэмээх будагч бодис бидний арьсны өнгийг тодорхойлж байдаг. Энэхүү будагч эс буюу меланин алга болох буюу цөөрөх үед арьс өнгөө алдаж цагаан болдог аж.

Өнөөгийн болон хожмын үндсэн зовуурь, шинж тэмдэг (PCSS|PCCS):

Нүүр, гар, уруул, хөл зэрэг наранд ил гардаг эрхтэний арьс эхний ээлжинд цайрах |гарын алга, хөлийн улнаас бусад ямар ч эрхтэн дээр гарах магадлалтай|
Арьс саарал болсноо яваандаа цагаан болно |pale patch of skin that gradually turns completely white|
Толбоны хүрээ нь заримдаа харлах |hyperpigmentation|

Адил тэгш хэмтэй гарах |энэ нь бараг 90% байдаг. non-segmental vitiligo| эсвэл тэгш бус хэмтэй гарах |энэ нь үлдсэн 10% байна. segmental vitiligo| гэх мэт болой.

Болзошгүй учир шалтгаанууд, эрсдэлт хүчин зүйлс (PCC, Pathogenesis буюу патогенез): Тодорхой шалтгаан нь бүрэн судлагдаагүй, тогтоогдоогүй.

Арьсны меланин дутагдах |lack of melanin: мелоницит хэмээх арьсны эсийн гаргадаг “будаг” буюу даавар|

Мэдрэлийн эс дэх химийн бодис | Neurochemicals – мэдрэлийн төгсгөлүүдийн гаргадаг химийн бодис нь мелоницит эсийг хордуулаад байдаг: тэгш бус хэмтэй гардаг алаглайны хувьд|
Гэр бүлийн удамшил |эцэг, эхийн аь нэг нь ауто дархлааны өвчтэй байх, жишээ нь, Пернициозны цус багадалт, цусны хорт хавдар – melanoma, тунгалгын хорт хавдар non-Hodgkin lymphoma|
Мелоницит эсийн өөрийн гажиг |A defect in the melanocytes causes them to destroy themselves| гэх мэт болой.

Хоол унд: Бууцай, бөөрөнхий ба далайн байцаа, шанцай, броколли, өргөст хэмх, түрэг шош, түүхий лууван зэрэг ногоо, гүйлс, интоор, ойн гүзээлзгэнийн жимс, инжир, амтат гуа, сагадай, алимны исгэсэн шүүс түлхүү хэрэглэнэ.

Оливын тос, хар перец, цагаан гаа, сармис, сонгино, шар гаа хоолондоо хийнэ.

Түүнчлэн таримал гоньд хэрэглэж байвал зохино. Энэ нь “psoralen” хэмээх бодис агуулна. Энэхүү бодис нь цагаан арьсыг бараан болоход тусална.

Зэс аяганд ус, хоолоо хийж идэж байх хэрэгтэй.Тэрээр үл исэлдүүлэх үйлдэл үзүүлнэ.

Аминдэм, эрдэс бодис: С, В-6, В-12, Д аминдэм, зэс ууна.

Болж өгвөл зайлсхийх эсвэл бага хэрэглэх зүйлс: Уурлаж уцаарлах, стрессээс зайлсхий. Харин мах бага иднэ.

Алаглайны сувиллын чанартай зөвлөмж (Treatment strategy-TS): Эмчилгээ, сувилгаа нь арьсны цайрсан хэсэг дээр мелонины ялгаруулалтыг сэргээх, меланоцит өдөөгч даавар (MSH)-ыг урамшуулах, нарнаас хамгаалах |vulnerable to sunburn|, нарны хэт ягаан туяаны мэдрэмжийг дээшлүүлдэг ургамал хэрэглэх |фотосенсибилизирующие препараты: повышает фоточувствительность кожи к ультрафиолету|, дархлаа зохицуулах, уураг тархи ба дотоод шүүрлийн үйл ажиллагааг дэмжих |neuroendocrine system effects- түмэн навчит ортууз|-эд чиглэнэ.

Иймд нарны хэт ягаан туяанаас хамгаалдаг нарны тос түрхэнэ. Аль болох наранд удаан байхгүй байхыг эрмэлзэнэ.

Possible common causes

Indicated or contraindicated actions

Herbs usage indication or contraindication

References

Legend

Ийм тэмдэг нь эмчилгээний өндөр үр дүнтэй бөгөөд эрдэм шинжилгээний туршилт, судалгаагаар нотлогдсон болохыг илэрхийлнэ.
Ийм тэмдэг нь хүний биед сайн нөлөөтэй гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. Гэхдээ бүхэл ургамлын хувьд авч үзвэл 3 одтой бүтээгдэхүүнийг арай гүйцэхгүй аж.
Ийм тэмдэг нь эмчилгээ, шим тэжээлийн эерэг үр дүнтэй болохыг илэрхийлнэ. Голдуу ардын уламжлалт практикт олон зуун жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг туршлагатай. Туршилтын амьтан дээр судлагдаж сайн нь тогтоогдсон. Өчигдрийн ардын эмчилгээнд хэрэглэдэг байсан эмийн ургамал өнөөдөр шинжлэх ухаанаар нотлогдсон эмчилгээ болдог гэдгийг санаандаа авбал зохино.
Not recommended (contraindication).