Жамбацэцэг
High Mallow Flowers and Leaf (english)
Семена, цветки и листья мальвы лесной (ру́сский)
Malva sylvestris (latīna)
/нутгийн нэршил: өвөлжүүр цэцгийн үр, цэцэг, навч/
Шим тус: Нүдний өвдөг, үрэвсэл, хатги, идээт шовил, түлэнхий, шарх, шамбарам, үс хагтах, амьтан, шавьжанд хазуулах /угааж шавшина эсвэл жин тавина өдөрт 8-10 удаа/, буйлны идээт үрэвсэл /флюс/, ангина, хоолой өвдөх, сөөх /өдөрт 8-10 удаа зайлна/, арьс, нүдний гоо сайхан /нүүр, нүдэндээ маск тавина/, төвөнхи, залгуур болон мөгөөрсөн хоолойн үрэвсэл, ханиад, хамрын шуухитнаа, уушгины бичил уутанцар бөглөрөх /emphysema/, бүгшүүлэн ханилгах, цус багадах, бэлгийн чалх, жирэмсний үеийн усан хаван, ходоод гэдэсний замын хямрал ба үрэвсэл, гэдэс гүйлгэх, давсагны чулуушрал, өтгөн хатах, цусан суулга /dysentery/, цусаар шээх, цөсний хүүдийн үрэвсэл, шээс саатаж өвдөж гарах /Dysuria/, хавагнаж уургаа алдах бөөрний өвчин, бөөр, давсагны үрэвсэл, нуруу, бөөр, давсагаар шархиран өвдөх /колики/, нойр булчирхай, дэлүүний үрэвсэл, хорт хавдар /хөх, түрүү булчирхай, ходоод, умай, арьсны нэгэн төрөл: (Amelanotic melanoma), бөөр (renal adenocarcinoma)/-д хэрэглэнэ.
Үйлдэл: Халуун бууруулах, шээс хөөх, үрэвсэл дарах, өвдөлт намжаах /odontalgic/, ходоод, гэдэсэнд өнгөр тогтоох, цэр ховхлох, шарх аниулах үндсэн үйлдэлтэй.
Арга: 1 хоолны халбагыг 1 аяга буцлам халуун усанд хийж 2 цаг идээшүүлж шүүнэ. Өдөрт 50 мл-аар хоолноос өмнө 3 удаа ууна. Зөгийн балаар амталж болно. Нэг удаагийн сувилгаа: 14-21 хоног. Завсарлага: 14 хоног. Мэдрэхүйн үзүүлэлт: өнгө: ногоон шаргал, амт: бага зэрэг гашуун, үнэр: үнэргүй.
Эмийн үйлдэл
- Арьсанд өнгө зүс оруулах (гоо сайхан)
- Биеийн шингэнийг шүлтжүүлэх (хүчиллэгийг саармагжуулах ө.х. хүчиллэг ихдэх эмгэг)
- Үрэвсэл дарах
- Цэр ховхлох
- Шарх, шархлаа аниулах
- Шээс туух
Зохимжтой ба зохимжгүй заалт
Амьсгалын зам
Бронхит- Бүгшүүлэн ханиалгах
- Доод замын эмгэг (төвөнхи, мөгөөрсөн хоолой, уушигны үрэвсэл)
- Төвөнхийн үрэвсэл
- Уушгины архаг бөглөрөлт (уушги цэвэршүүлэх)
- Халуурах
- Хамрын уйланхай, ур
- Ханиад, томуу
- Хоолой өвдөх
- Хоолой сөөх
- Хоолойны ангина
- Цэр ховхлох
Арьсны өвчин
- Амьтан, шавьжинд хазуулах
- Арьс арчилгаа
- Арьсанд өнгө зүс оруулах (гоо сайхан)
- Арьсны хорт хавдар /хавлуур хавдар буюу меланома/
- Түлэнхий
- Үсний хаг арилгах
- Хатги, идээт шовил
Дотоод шүүрлийн өвчин
- Бэлгийн сулрал
- Түрүү булчирхай томрох
Зүрх судас, цусны тогтолцоо
- Цус багадалт
Мэдрэлийн тогтолцоо
- Нүд ядарч чилэх
- Нүдний салст бүрхэвчийн үрэвсэл
Нөхөн үржихүй
- Умайн хорт хавдар
- Хөхний өвчин, хөхний үрэвсэл
Хоол боловсруулах эрхтэн
- Биеийн шингэнийг шүлтжүүлэх (хүчиллэгийг саармагжуулах ө.х. хүчиллэг ихдэх эмгэг)
- Бөөрний үрэвсэл
- Гэдэс гүйлгэх, өвдөх
- Давсагны хүүдийн ханын үрэвсэл
- Давсагны хүүдийнд элс, чулуу үүсэх,
- Дэлүүний үрэвсэл
- Нойр булчирхайны архаг үрэвсэл
- Өтгөн хатах
- Хавагнаж, бөөрөөр уургаа алдах
- Ходоод гэдэс өнгөргүй, сиймхий болох
- Ходоод гэдэс хямрах
- Ходоодны үрэвсэл
- Ходоодны хорт хавдар
- Хорт хавдар
- Цөсний хүүдийн үрэвсэл
- Цусаар шээх, цустай шээх
- Цусан суулга
- Шамбарам
- Шээс өвдөж гарах
Тэмдэглэгээний утга
- Ийм тэмдэг нь эмчилгээний өндөр үр дүнтэй бөгөөд эрдэм шинжилгээний туршилт, судалгаагаар нотлогдсон болохыг илэрхийлнэ.
- Ийм тэмдэг нь хүний биед сайн нөлөөтэй гэдэг нь судалгаагаар нотлогдсон. Гэхдээ бүхэл ургамлын хувьд авч үзвэл 3 одтой бүтээгдэхүүнийг арай гүйцэхгүй аж.
- Ийм тэмдэг нь эмчилгээ, шим тэжээлийн эерэг үр дүнтэй болохыг илэрхийлнэ. Голдуу ардын уламжлалт практикт олон зуун жилийн турш өргөн хэрэглэгддэг туршлагатай. Туршилтын амьтан дээр судлагдаж сайн нь тогтоогдсон. Өчигдрийн ардын эмчилгээнд хэрэглэдэг байсан эмийн ургамал өнөөдөр шинжлэх ухаанаар нотлогдсон эмчилгээ болдог гэдгийг санаандаа авбал зохино.
Ийм тэмдэг нь гаж нөлөө буюу зохимжгүй заалтыг илэрхийлнэ.
